ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2014

Για τους μαθητές που το Σεπτέμβριο θα πάνε Γ΄Λυκείου !

Το θέμα της Νεοελληνικής Γλώσσας και κάποιες προτεινόμενες απαντήσεις από Φροντιστήρια .

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ∆΄ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

 

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β΄)

ΤΕΤΑΡΤΗ 28 ΜΑΪΟΥ 2014 -ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3)  

ΚΕΙΜΕΝΟ

Η «ανθρωπιά» είναι μια λέξη του καιρού μας, ένας όρος κοινόχρηστος, ένα νόμισμα που κυκλοφορεί σ’ όλα τα χέρια, γιατί συμβαίνει η ανταλλακτική του αξία να είναι πολύ μεγάλη. Και με την «ανθρωπιά» εννοούμε, φυσικά, τη συμπόνια, τη συμμετοχή, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στο πάθος του γείτονα. Και όχι μόνο του γείτονα. Του κάθε ανθρώπου. Άλλοτε χρησιμοποιούσαν τον όρο «ανθρωπισμός». Έλεγαν: «αυτός είναι μεγάλος ανθρωπιστής» και με τούτο εσήμαιναν μια προσωπικότητα που ξοδευόταν ολόκληρη για να κάμει το καλό. Ο Ντυνάν, για παράδειγμα, ο ιδρυτής του «Ερυθρού Σταυρού», υπήρξε ένας τέτοιος ανθρωπιστής. Πέρα απ’ ό,τι θα μπορούσε να ενδιαφέρει αποκλειστικά το άτομό του, εσυλλογίσθηκε τους ανθρώπους που έπασχαν, έξω από διάκριση φυλής και θρησκείας, «εν πολέμω και εν ειρήνη».

Ο «ανθρωπιστής», ένας άνθρωπος με σπουδαίες ικανότητες, που αναλίσκεται με ειλικρίνεια, χωρίς υστεροβουλία, ακόμη και χωρίς τη θεμιτή, επιτέλους, από πολλές απόψεις, επιθυμία της υστεροφημίας, υπήρξε, για πολλούς αιώνες, ένα θαυμάσιο ιδανικό, που οι προγενέστεροι το επρόβαλλαν στους μεταγενέστερους. Ακόμη τότε η «ανθρωπιά», μολονότι δεν έπαυε να είναι κοινή απαίτηση, δεν είχε καταντήσει κοινόχρηστος όρος. Ήταν η σπάνια, η υψηλή παρουσία, όπου μόνο μερικές εκλεκτές φύσεις κατόρθωναν να φτάσουν. Και ακόμη, μια καθημερινή άσκηση που ο καθένας την επιθυμούσε για τον εαυτό του, θεωρώντας την αυτονόητο χρέος του, χωρίς να συλλογίζεται ότι θα μπορούσε και διαφορετικά να την αξιοποιήσει.

Το γεγονός ότι η απαίτηση της «ανθρωπιάς» έχει γίνει κοινός τόπος σήμερα δεν είναι χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Δείχνει πως η οικουμενική ψυχή αισθάνεται βαθύτερα την ταλαιπωρία του ανθρώπου και αναζητεί διέξοδο.

Περιττό να προστεθεί πως και η ανθρωπιά, καθώς κι ένα σωρό άλλοι όροι, έχει υποστεί τρομακτικές διαστρεβλώσεις. Όποιος είπε πως οι ιδέες είναι καθώς τα υγρά, που παίρνουν το σχήμα του μπουκαλιού τους, είχε, βέβαια, πολύ δίκιο. Και με τους όρους το ίδιο συμβαίνει. Αλλάζουν νόημα, αλλάζουν απόχρωση, κατά τον τρόπο που τους μεταχειρίζεται κανείς και κατά τον σκοπό που επιδιώκει χρησιμοποιώντας τους. Έτσι, μπορούμε να μιλούμε όλοι για ανθρωπιά, αλλά να εννοούμε ολωσδιόλου διαφορετικό πράγμα ο καθένας.

Έπειτα, ένας όρος, μια λέξη, μια έκφραση, που βρίσκεται ολοένα στο στόμα μας, σιγά σιγά φτωχαίνει, αδειάζει, αποστεώνεται, αυτοακυρώνεται. Φοβούμαι πως ίσια ίσια αυτό έχει συμβεί με την ανθρωπιά. Αρκεί μια ματιά ολόγυρά μας, για να το νιώσουμε καλύτερα τούτο. Η καθημερινή ζωή ολοένα και περισσότερο χάνει τη θαλπωρή, τη γλυκιά ζεστασιά της. Είναι ένας

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ∆ΕΣ

ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ∆΄ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

χειμώνας χωρίς αλκυονίδες. Η «καλημέρα», αυτό το χαρούμενο άνοιγμα παραθύρου προς τον αίθριο ουρανό, μεταβάλλεται σιγά σιγά σε μορφασμό. Η ανθρώπινη λαιμαργία, η δίψα της ευζωίας δεν αφήνει τόπο για ευγενικά αισθήματα. Κάτι περισσότερο: τα ευγενικά αισθήματα θεωρούνται ξεπερασμένα.

Λησμονούμε, ωστόσο, πως η ανθρωπιά είναι κυριότατα βούληση, δεν είναι γνώση, δεν είναι μόνο γνώση. Και δεν είναι λόγος, είναι πράξη. Είναι ένας ολόκληρος εσωτερικός κόσμος, στην τελείωσή του, που ακτινοβολεί παντού. Η ανθρωπιά αποκλείει τη μισαλλοδοξία, την καταφρόνηση του άλλου ανθρώπου· είναι επιεικής και ήπια. Περιέχει πολλή συγκατάβαση και πολλή κατανόηση. Η ανθρωπιά είναι κυκλική παρουσία. Δεν βρίσκεται στραμμένη προς ένα μονάχα σημείο του ορίζοντα. Εκείνος που είναι αληθινά ανθρώπινος δεν μπορεί παρά να είναι, σε κάθε περίσταση, ανθρώπινος. Η ανθρωπιά δεν είναι επάγγελμα, δεν είναι όργανο αυτοπροβολής και επιτυχίας. Είναι απάρνηση. Πρέπει πολλά ν’ αρνηθείς, για να κερδίσεις τα ουσιωδέστερα. Αλλά δεν είναι και παθητική κατάσταση. Ολωσδιόλου αντίθετα, αποτελεί μορφή αδιάκοπης ενέργειας. Είναι πολύ ευκολότερο να γίνεις «μέγας ανήρ» παρά να γίνεις «μεγάλος άνθρωπος». Η Ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα μεγάλων ανδρών. Αλλά έχει πολύ λίγους «ανθρώπους» να παρουσιάσει.

I.Μ.Παναγιωτόπουλος, Ο Σύγχρονος Άνθρωπος. Οι Εκδόσεις των φίλων, Αθήνα 1988. 18ηέκδοση (Διασκευή).

A1.      Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-120 λέξεις).

Μονάδες 25

Β1.      Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 100 έως 120 λέξεων το περιεχόμενο του αποσπάσματος που ακολουθεί: «Η ανθρώπινη λαιμαργία, η δίψα της ευζωίας δεν αφήνει τόπο για ευγενικά αισθήματα. Κάτι περισσότερο: τα ευγενικά αισθήματα θεωρούνται ξεπερασμένα.».

Μονάδες 10

Β2. α) Να βρείτε δύο τρόπους ανάπτυξης στην πρώτη παράγραφο του κειμένου (Η «ανθρωπιά» … «εν πολέμω και εν ειρήνη») και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

Μονάδες 6

β)         Ποια νοηματική σύνδεση εκφράζουν οι διαρθρωτικές λέξεις: έτσι (στην τέταρτη παράγραφο) ωστόσο (στην έκτη παράγραφο).

Μονάδες 4

Β3. α) Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

αναλίσκεται, οικουμενική, διαστρεβλώσεις, ολωσδιόλου, ευζωίας.

Μονάδες 5

ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ∆ΕΣ

ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ∆΄ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

β)         Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

κοινόχρηστος, συμμετοχή, αυτοακυρώνεται, γνώση, αδιάκοπης.

Μονάδες 5

Β4. α) Να αιτιολογήσετε τη χρήση των εισαγωγικών στις παρακάτω περιπτώσεις:

«αυτός είναι μεγάλος ανθρωπιστής» (στην πρώτη παράγραφο)

«Ερυθρού Σταυρού» (στην πρώτη παράγραφο).

Μονάδες 2

β) Να εντοπίσετε στο κείμενο τρεις εκφράσεις με μεταφορική σημασία.

Μονάδες 3

Γ1. Σε άρθρο σας, που θα δημοσιευτεί σε τοπική εφημερίδα, να αναφερθείτε σε φαινόμενα που αποδεικνύουν το έλλειμμα ανθρωπιάς στην εποχή μας, αλλά και σε δραστηριότητες, ατομικές και συλλογικές, που αποσκοπούν στον περιορισμό αυτού του ελλείμματος (500-600 λέξεις). Μονάδες 40

ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους)

1              Στο εξώφυλλο να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνω­πάνω να συμπληρώσετε τα Ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας. 2              Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3              Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει. 4              Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5              Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6              Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ

ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ∆ΕΣ

Α. Περίληψη

Ο δοκιμιογράφος / συγγραφέας στο κείμενο του αυτό πραγματεύεται το ζήτημα της διαχρονικής

εξέλιξης της ανθρωπιάς. Αρχικά, αφού προσδιορίσει την έννοια ως το καθολικό ενδιαφέρον για τον

πάσχοντα συνάνθρωπο, διευκρινίζει πως στο παρελθόν το ιδανικό του ανθρωπισμού προσεγγίζουν

ανυστερόβουλα μόνο υψηλές και ικανές προσωπικότητες θεωρώντας τον παράλληλα άσκηση του

καθημερινού βίου. Σήμερα, ωστόσο, ο κοινότοπος όρος ανθρωπιά έχει αλλοιωθεί, με κίνδυνο να

παραμείνει σε θεωρητικό επίπεδο, λόγω της υποκειμενικής χρήσης του. Αυτή την κατάσταση

αποδεικνύουν πολλά δείγματα της συμπεριφοράς του σύγχρονου ανθρώπου που στερείται ανθρωπιάς,

με αποτέλεσμα τον εξοβελισμό των υψηλών αισθημάτων. Τέλος θέτει το πλαίσιο της ανθρωπιάς η

οποία εμπεριέχει την έμπρακτη βούληση και εκδηλώνεται ανεξαιρέτως σε όλους και οποτεδήποτε

απορρίπτοντας κάθε ατομικό κέρδος.

Β1. Είναι γεγονός πως στην εποχή του υλικού ευδαιμονισμού, τα ευγενικά αισθήματα θεωρούνται

παρωχημένα. Αυτό συμβαίνει γιατί ο σύγχρονος άνθρωπος έχει ως αποκλειστική επιδίωξη την

απόκτηση καταναλωτικών αγαθών και περιφρονεί κάθε ηθικοπνευματική αξία. Στο πλαίσιο του

ατομικισμού και του ανταγωνισμού, αποθεώνει το χρήμα και το κέρδος, αδιαφορώντας για την

καταπάτηση βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων που συντελείται γύρω του. Επίσης οι συνθήκες ζωής

στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις ενισχύουν τη μοναξιά, την τάση για αποξένωση από τον συνάνθρωπο

και την τυποποίηση των διαπροσωπικών σχέσεων. Κρίνεται λοιπόν αναγκαίο να επαναπροσδιοριστεί ο

όρος του ανθρωπισμού όχι απλώς ως θεωρητικό ιδεολογικό κίνημα αλλά και ως πρακτικός

προσανατολισμός στον τρόπο ζωής και σκέψης του σύγχρονου ανθρώπου.

Β2α. Ορισμός (με την «ανθρωπιά» εννοούμε…)

Παράδειγμα (…για παράδειγμα,…)

β. έτσι: συμπέρασμα

ωστόσο: αντίθεση

Β3α. αναλίσκεται: αναλώνεται, ξοδεύεται, δαπανάται, καταναλώνεται κ.α.

οικουμενική: παγκόσμια, πανανθρώπινη, καθολική κ.α.

διαστρεβλώσεις: παραποιήσεις, στρεβλώσεις, παραμορφώσεις, αλλοιώσεις κ.α

ολωσδιόλου: εντελώς, τελείως, ολότελα, παντελώς κ.α.

ευζωίας: καλοπέρασης, καλοζωίας, ευημερίας, ευδαιμονίας κ.α.

β. κοινόχρηστος: ιδιόχρηστος, ιδιωτικός, ατομικός κ.α.

συμμετοχή: αποχή κ.α.

αυτοακυρώνεται: αυτοεπιβεβαιώνεται, αυτοπραγματώνεται κ.α.

γνώση: άγνοια κ.α.

αδιάκοπης: ασυνεχούς, αποσπασματικής, σποραδικής κ.α.

Β4α. «αυτός είναι μεγάλος ανθρωπιστής»: αυτούσια μεταφορά λόγων

«Ερυθρού Σταυρού»: τίτλος οργανισμού - επωνυμία

β. μια προσωπικότητα που ξοδευόταν ολόκληρη

τρομακτικές διαστρεβλώσεις

μια έκφραση που σιγά σιγά φτωχαίνει, αδειάζει, αποστεώνεται

η καθημερινή ζωή ολοένα και περισσότερο χάνει την θαλπωρή...

η «καλημέρα»... αυτό το χαρούμενο άνοιγμα παραθύρου προς τον αίθριο ουρανό κ.α.

Γ. Παραγωγή Λόγου

H ΑΝΘΡΩΠΙΑ ΣΕ ΔΙΑΡΚΗ ΕΛΛΕΙΨΗ… (άρθρο, τίτλος με σχόλιο)

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

[Αναφορά στην επικαιρότητα, στα μέσα ενημέρωσης που μεταδίδουν ειδήσεις και πληροφορίες για

περιστατικά απανθρωπιάς, παραβίασης στοιχειωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου]. ΘΕΣΗ Είναι λοιπόν,

καιρός να συνειδητοποιήσουμε και να καταγράψουμε τα φαινόμενα που επιβεβαιώνουν το διαρκές

έλλειμμα ανθρωπιστικής αντίληψης και πρακτικής με σκοπό να αναλάβουμε τις κατάλληλες

πρωτοβουλίες που θα οδηγήσουν στην απάμβλυνσή του.

ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΑΣ

Η ανθρωπιά συχνά αποτελεί ευφημισμό για το σημερινό άνθρωπο και αυτό επιβεβαιώνεται με

φαινόμενα που καταγράφονται στην καθημερινότητά του.

· Ανταγωνιστικό πνεύμα στο επαγγελματικό περιβάλλον

· Αντιμετωπίζουμε το συνάνθρωπο χρησιμοθηρικά και κάθε προσφορά μας προϋποθέτει μια

ανταπόδοση.

· Αποδεχόμαστε την παραβίαση των άγραφων νόμων.

· Εκμεταλλευόμαστε την εμπιστοσύνη των άλλων.

· Επιδεικνύουμε απάθεια σε εικόνες όπως η επαιτεία, η παιδική εκμετάλλευση.

· Εξοικειωνόμαστε με τη βία, τον κοινωνικό ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία, τις προκαταλήψεις και

τα στερεότυπα, θεωρώντας τα αναγκαία κακά.

· Αποδεχόμαστε την τεχνοκρατική σκέψη θεωρώντας «αδυναμία» την έκφραση του

συναισθήματος.

· Απορριπτική συμπεριφορά σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (μετανάστες, ανέργους, ΑΜΕΑ).

· Οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες για λόγους κερδοσκοπίας τοποθετούν τον άνθρωπο κάτω

από τα κέρδη, καταστρέφουν το περιβάλλον και υπονομεύουν κάθε ανθρωπιστική κατάκτηση.

· Αυταρχικά καθεστώτα και πολιτικά μορφώματα εκμηδενίζουν την αξία της ανθρώπινης

ύπαρξης.

· Οι πολιτικές και στρατιωτικές υπερδυνάμεις χρησιμοποιούν ως πρόσχημα μιας ιμπεριαλιστικής

τακτικής την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

· Οι ισχυρές χώρες αδιαφορούν για τα παγκόσμια προβλήματα, όπως η πείνα, η φτώχια, η

εκμετάλλευση των παιδιών και περιχαρακώνονται στην ευμάρειά τους.

· Ακόμη και φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες λειτουργούν ως μανδύας εμπορικών συναλλαγών, ως

προκάλυμμα οικονομικού επεκτατισμού και προσάρτησης οικονομικά εκμεταλλεύσιμων

περιοχών του πλανήτη.

· Τα μέσα ενημέρωσης εμπορευματοποιούν τον ανθρώπινο πόνο.

· Εκδηλώσεις ξενοφοβίας και συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού αποτελούν διεθνή φαινόμενα.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΑΠΟΣΚΟΠΟΥΝ ΣΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΟΣ

ΑΝΘΡΩΠΙΑΣ

· Χρειάζεται να καλλιεργήσουμε μια «ανθρωπιστική κουλτούρα», αντί της ανταγωνιστικής

στάσης ζωής.

· Προσωπική καλλιέργεια, ανθρωπιστική παιδεία, επαφή με τα κλασικά κείμενα, εξοικείωση με

τα έργα της υψηλής τέχνης.

· Ανάπτυξη εσωτερικής ζωής, ισορροπία με τον εαυτό μας, υψηλό αυτοσυναίσθημα.

· Ισορροπία σώματος και πνεύματος, ορθολογισμού και συναισθήματος.

· Συμμετοχή στα κοινά, διάθεση προσφοράς προς τους άλλους, αλληλεγγύη, εθελοντισμός.

· Απόρριψη του καταναλωτισμού, ειλικρινής επαφή με το συνάνθρωπο.

· Δημιουργικότητα στην εργασία, αίσθηση επαγγελματικής συνείδησης.

· Ποιότητα ζωής, ελεύθερος χρόνος.

· Άμβλυνση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων με ενίσχυση του κράτους πρόνοιας.

· Καταπολέμηση της ανεργίας, εγγύηση ενός κατώτατου μισθού, διασφάλιση των εργασιακών

δικαιωμάτων και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για όλους.

· Συλλογική δράση μέσω θεσμών εθελοντισμού, μη κυβερνητικών οργανώσεων,

φιλανθρωπικών δράσεων.

· Ενεργοποίηση των φορέων κοινωνικοποίησης προκειμένου να αναδειχθούν οι ανθρωπιστικές

αξίες.

· Καταπολέμηση των προκαταλήψεων που παράγουν ρατσιστικές απλουστεύσεις.

· Ενίσχυση των πολιτιστικών πρωτοβουλιών, αποδοχή της διαφορετικότητας, της ετερότητας.

· Αξιοποίηση της τεχνολογίας προς την κατεύθυνση της κοινωνικής ισότητας, της συμμετοχής

και της πρόσβασης στη γνώση.

· Ενίσχυση της δράσης των Διεθνών Οργανισμών για τον περιορισμό των προβλημάτων του 3ου

κόσμου.

· Σχολικά προγράμματα που θα προβάλλουν το στοιχείο της αλληλεγγύης, της ομαδικότητας,

της συνεργασίας και θα ασκούν κριτική στα ανταγωνιστικά καταναλωτικά πρότυπα που

απομονώνουν το άτομο από την ομάδα (εκδηλώσεις, ομιλίες, προβολές κτο).

· Ανάδειξη ανθρωπιστικών προτύπων από τα μέσα ενημέρωσης (προβολή τέτοιου είδους

πρωτοβουλιών).

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ασφαλώς πολλοί θα θεωρήσουν ότι η ανθρωπιά μπορεί να εκληφθεί ως αδυναμία, παθητικότητα,

ενδοτικότητα και υποχώρηση. Ωστόσο το πνεύμα της ανθρωπιάς είναι ενεργητικό. Η δικαίωσή της

βρίσκεται στην πράξη, όχι στα λόγια, στη συμμετοχή, την ενσυναίσθηση των προβλημάτων του

άλλου. Δε θα ήταν υπερβολικό να θεωρήσουμε ότι η ανθρωπιά είναι ο ελλείπων κρίκος στην ανέλιξη

του πολιτισμού μας. Οι σύγχρονες κοινωνίες υποφέρουν από την έλλειψή της και στερούνται των

λύσεων που θα μπορούσε να προσφέρει σε όλους τους κοινωνικούς τομείς. Ο αληθινά ανθρωπιστής

δε συμβιβάζεται αλλά διεκδικεί τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια του πάσχοντος συνανθρώπου του

με αυταπάρνηση και με την υπέρβαση του εαυτού του. Και αυτή είναι μια πράξη γενναιότητας αλλά

και μια πράξη ευθύνης.

Το κείμενο του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου που δόθηκε στις εξετάσεις Νεοελληνικής Γλώσσας

περιλαμβάνεται στο φροντιστηριακό μας βοήθημα «ΕΚΘΕΣΗ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ» σελ. 13

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:

Β. ΜΑΓΟΥΛΑΣ – Α. ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ – Γ. ΛΙΑΓΚΑΣ – Χ. ΖΟΡΜΠΑΣ - Α. ΔΗΜΑΚΗ